TRẺ THỞ KHÒ KHÈ: NGUYÊN NHÂN VÀ DẤU HIỆU BẤT THƯỜNG

Trẻ thở khò khè là tình trạng gì ?

Khò khè là tiếng thở có âm sắc nhạc liên tục xảy ra khi đường dẫn khí trong lồng ngực bị hẹp. Âm sắc của khò khè thay đổi tùy vị trí và mức độ tắc nghẽn.

Đối với trẻ sơ sinh cần phân biệt tiếng khò khè với tiếng thở do nghẹt mũi. Do ở trẻ sơ sinh thở chủ yếu bằng mũi, trong khi kích thước lỗ mũi trẻ còn nhỏ và rất dễ bị tắc khi bị cảm, làm trẻ thở khụt khịt. Khi này, có thể làm thông thoáng mũi trẻ với 2-3 giọt nước muối nhỏ mũi, sau đó nghe lại. Trẻ bị nghẹt mũi sẽ thở êm hơn sau khi được làm thông thoáng mũi. 

Nguyên nhân làm trẻ thở khò khè 

Khò khè cấp tính ( vài giờ đến vài ngày):

• Hen suyễn
• Viêm nhiễm : Nguyên nhân phổ biến nhất gây thở khò khè cấp tính ở trẻ dưới hai tuổi là viêm tiểu phế quản do virus, thường do nhiễm virus hợp bào hô hấp (RSV)
• Dị vật đường thở: Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng dị vật đường thở ở trẻ nhỏ như bị sặc do các loại thức uống hoặc đờm dãi, viên kẹo, hạt cơm không nuốt xuống được. Tình trạng này thường gặp khi trẻ bị viêm đường hô hấp tiết nhiều dịch nhưng chưa biết cách điều tiết và có thể gặp phải ở bất cứ lúc nào. Bệnh nhân cũng có thể đến với các  triệu chứng mãn tính ho kéo dài nếu không được phát hiện kịp thời ngay từ đầu.

Khò khè mãn tính hay khò khè tái phát :

Chẩn đoán phân biệt thở khò khè mãn tính hoặc từng đợt rất rộng và bao gồm :

Bất thường về cấu trúc của cây khí phế quản hoặc các cấu trúc lồng ngực khác như : mềm sụn thanh quản, vòng mạch máu chèn ép, hẹp / màng ngăn khí quản, nang , khối u , hạch trung thất chèn ép.

Các bất thường về cấu trúc, bao gồm các dị tật của cây khí phế quản và các vòng mạch máu chèn ép là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra chứng thở khò khè dai dẳng xuất hiện sớm trong đời (thường trong vài tháng đầu sau khi sinh) và không đáp ứng với các liệu pháp điều trị hen.

Các nguyên nhân về bất thường chức năng của thở khò khè mãn tính bao gồm hen suyễn, hội chứng hít sặc tái phát, trào ngược dạ dày thực quản, loạn sản phế quản phổi, bất hoạt lông chuyển, bệnh phổi mô kẽ.

Làm gì khi trẻ thở khò khè?

Khò khè là tiếng thở bất thường nên cần đưa trẻ đến bác sĩ nhi khoa thăm khám để xác định nguyên nhân và hướng điều trị phù hợp.

Trẻ khò khè cần nhập viện khi :

• Có dấu hiệu suy hô hấp
• Khò khè khởi phát cấp tính đột ngột nghi ngờ dị vật đường thở
• Khò khè tái đi tái lại hay khò khè mạn tính cần tìm nguyên nhân
• Khò khè xảy ra ở trẻ < 3 tháng

Không nên tự ý sử dụng các loại thuốc kháng sinh, kháng viêm, long đàm vì có thể không hiệu quả cho trẻ mà còn làm trẻ khò khè nhiều hơn, bệnh nặng hơn.